Smeermiddellen en gereedschappen

Praten over smeermiddelen binnen de Trix gemeenschap is soms heikel; iedereen heeft een ‘mening’ maar als regel niet onderbouwd, men praat ongemerkt een ander na en/of houdt zich vast aan datgene wat de fabriek een kleine 50-60 jaar geleden heeft geleverd. Nou was dat TOEN niet verkeerd, maar er heeft rondom smeermiddelen de afgelopen 50 jaar eenzelfde soort revolutie plaatsgevonden als met de elektronica uit die tijd.

Kortom, “haarlemmerolie” is zwaar achterhaald en vervangen door oneindig veel betere producten.

Voor het smeren van tandwielen, wormwielen en wormen moet men zich daarbij realiseren dat ze nu zowel uit metaal als kunststof kunnen bestaan en gemengd worden gebruikt. Niemand realiseert zich daarbij dat de krachten op een tandwiel van een Trix treintje enorm en heel specifiek zijn!

Ter verduidelijking: de tandwielen zijn zo klein dat er geen ‘oppervlak’ meer is dat gesmeerd moet worden maar slechts een miniem ‘puntje’. En dat puntje wrijft en schuurt met wisselden druk langs een ander klein puntje van een ander materiaal. Daarbij kunnen de temperaturen zo maar oplopen tot ver boven de 100 graden Celsius! (Zelfs 150 graden is mogelijk…)

Kortom bij onze modeltreinen praten we over hoge puntbelasting, hoge en lage temperaturen en wrijvende en stotende belasting. Daar helpt geen antiek vet, haarlemmerolie of naaiolie meer…..

Nee daar is hoog technologisch smeermiddel noodzakelijk om de levensuur van al die (vaak al beschadigde) onderdelen blijvend in topconditie te houden. Oorspronkelijk kon ik dat speciaalvet kopen bij een fabriek in Engeland, maar helaas is die fabriek opgehouden te bestaan. Mijn tussenleverancier adviseerde me destijds over te gaan op siliconen vet; nou dat was niet bepaald een goede oplossing! Te dik en te taai was dat spul waardoor er te veel weerstand ontstond.

Na lang zoeken vond ik (opnieuw via een technische groothandel) het product dat maximaal aan de bijzondere eisen voldeed. Een belangrijk bestanddeel daarin is PTFE, een teflon achtig product. Daarmee was dat probleem opgelost, maar van een vergelijkbare olie was er toen nog niet. Sinds midden 2021 is ook dat product gevonden en beschikbaar gekomen in het praktisch flesje met een naald als schenktuit. Optimaal smeren is dus geen discussie meer en de prijzen die ik moet betalen zijn uiterst scherp.

Gereedschappen

Zeskant draaier kopdetail

Professionele poelitrekker: Het alternatief.

Poelietrekkers zijn er in soorten, maten en prijzen, maar goede dien optimaal geschikt voor Trix Express zijn zeldzaam. Ik gebruik die dingen regelmatig bij mijn ombouw werkzaamheden, weet dat er technische gezien 1 goede is, maar er lekker mee werken is wat anders; pijnlijke vingers zijn het gevolg.

Tandwielen groter dan 6-7 mm trek je er zonder schade ook niet mee af.

Kortom, dat irriteerde me en ben net zolang aan het tekenen en frezen geweest totdat alles naar mijn idee klopte.

Ontwerp:

• Langer en breder dan andere ontwerpen, het vaste deel met daarin de schroef heeft extra lengte voor meer stabiliteit;
• dikte aan de voorzijde: geen 2.0 mm maar 0.9 – 1.0 mm!
• Maximale as-diameter: 2.2 mm
• Maximale diameter van tandwielen die er onbeschadigd inpassen: 13.0 mm.
• 3 verschillende stiften: Lang en kort in 1.9 mm rond, plus een stift met een holle voorkant zodat de punt van een wat uitstekende as zichzelf centreert.
• Materiaal grondmodel: speciale staalsoort, gehard maar niet bros.
• Schroef: hardste standaard leverbare staalsoort en voorzien van grote knop (55 mm) voor maximale kracht.

In veel gevallen kan nu een tandwiel direct worden verwijderd zonder de hele aandrijving te demonteren.

Kosten: 69.= Euro