Rolzitje maken.
Onder je baan knutselen “is gelijk aan” op je knieën zitten; dus gaan je knieën steeds zeerder doen naarmate je langer bezig bent. Maar ja, nog een paar meter draad, huisjes, verdeelplaatjes enz. te gaan…….
Een klein zitje is dan heel handig dus zo’n opklapbaar zitje geprobeerd. Resultaat: werkhoogte goed, onhandig als je een metertje verder moet, maar ook na een paar keer verplaatsen hel bijgeluid is de vorm van ‘krak’ en dus voortijdig einde van het plezier.
Een dagje denken en schetsen verder had ik een ontwerptekening klaar die de nadelen van dat plastic ding voor eens en voor altijd moesten oplossen. En ja, voor ‘altijd’ want ik ben een knutselaar die bang is dat ‘t niet sterk genoeg is, iets met een olifant of zo….
Toen het rol-zitje klaar was en het perfect zijn werk deed kwam het idee bij me op dat ik toch niet de enige zou zijn met dit probleem, misschien dat het voor anderen ook wat kon betekenen.
Kortom onderstaand de tekst, plaatjes en bouwtekening, doe er uw voordeel mee.
Ter verduidelijking de volgende tips en opmerkingen:
Kies voor 4 zwenkwielen en niet zoals bij een soort rolwagentje voor 2 vaste en twee zwenkwielen. Met dit ‘zitje’ wil je heel gemakkelijk in ALLE richtingen kunnen rollen zonder rangeerbewegingen te maken, die zijn nl voor de treinen zelf! Dus echt 4 zwenkwieltjes zonder remmen!! Gekozen type: “zwenkwiel 50 mm” of groter, zie tekst hieronder.
Sterkte/kwaliteit van die wielen: Je zit lang niet altijd netjes in ‘t midden, de wielen van 50 mm zijn belastbaar tot 35 kilo. Uw gewicht verdeelt op dit zitje voor ten hoogste 70% over twee wielen, ergo die zijn genoeg voor personen tot ongeveer 85 kilo. Bent u zwaarder, dan beslist het toegelaten gewicht van de wielen verhogen of een vijfde zwenkwieltje in het midden monteren! Met deze basisvoorwaarden kom je automatisch in wieltjes die wat groter zijn en ook dat is de bedoeling: dat rolt gemakkelijker!
Wat is de beste montage voor die wieltjes? Hierbij speelt een grote rol dat je met zo’n ding ook kan omkieperen als te veel bij de rand gaat zitten. In feite zijn er twee soorten bevestigingen: 1: een montage-plaatje waar 4 schroefje in gaan óf 2: het model dat in het midden een fors gat heeft van ruim 10 mm. Deze laatste uitvoering is de slimste/sterkste!
De montage daarvan is wat tricky en gaat als volgt:
Elk wiel bestaat uit twee schotels, voorzien van kogellagers. Het midden met het gat vormt een soort kom. De kop van de bout komt in die kom te liggen maar de kop van de bout kan daarbij het binnenste lager afknellen als we geen voorzorgen nemen.
De oplossing daarvoor is: 4x een bout van M8 (8mm) zeskant kop, lengte 28- 30mm. Iedere bevestiging krijgt: twee veerringen 8mm en twee grote ringen van 8 x 26mm! Dat soort ringen heten: “Carrosserieringen” en zijn ongeveer 1,5mm dik. U heeft die grote maat ringen écht nodig om het zachtere hout voldoende te verstevigen, daarom ook aan twee kanten. De veerringen zijn noodzakelijk om losdraaien van bout of moer zo veel mogelijk te voorkomen.
Totaal benodigd:
- 4 wielen 50 mm minimaal
- 4 Bouten M8 x 28 met zeskantkop,
- 8 carrosserieringen 8 x 26 x 1.5 mm plus
- 8x veerringen van 8mm.
- Schroeven schuine kop 4 x 40 en 4 x 60
Allemaal te koop bij de betere bouwmarkten. (bij 5 wielen dus 10 ringen. etc!) Als schroeven neem ik alleen nog maar de Torx uitvoeringen.
Montage volgorde per wiel:
- Kop van de bout, 1e veerring, dan de kom van het wiel er in steken,
- 1e carrosserie ring, nu pas door het gat van 8mm in de grondplank steken,
- 2e carrosserie ring, gevolgd door de 2e de veerring en tenslotte de moer er op.
- aandraaien met ringsleutel op de moer. De kop houdt u tegen door een blad van een schroevendraaier tussen de kop van de bout en de wand van de kom te steken.
Waarom steek de rand over aan de onderkant? Doel is de wielen een beetje te verbergen maar zeker ook te voorkomen dat de hielen tegen/in een wiel kunnen komen.
Waarom moet die kar zo groot zijn? 40-45 cm lijkt me nogal breed; kan dat niet smaller? Nee dus!!
Motivatie:
- de zwenkwielen kunnen niet precies op de hoek staan, maar staan minimaal 4 cm vanaf de rand. Oorzaak: constructie van de zijwanden en hun stevigheid.
- Daarmee staan de gaten voor de wiel-as, 40 cm – (2x4cm) is 32cm uit elkaar. Meer dan breed zat, toch?
- Nee! Elk draaiwiel kan ronddraaien onder het zitje en afhankelijk van hun stand staan ze daarmee tussen maximaal 34 cm tot minimaal 23cm uit elkaar en dat laatste is waar het om gaat. Dit is echt een minimale afstand als u niet het risico wil lopen om regelmatig om te kieperen…..
De hoogte is een beetje naar vrije keuze, maar is wel tot stand gekomen uit meerdere testen. Veel lager heeft geen zin meer, veel hoger is meestal te hoog om nog onder uw baan te kunnen werken en het wordt daarbij ook steeds minder stabiel.
Ter info, mijn schaduwbaan ligt op 65-70 cm en de hoofdbaan op 105cm vanaf de vloer. Met deze zithoogte kan ik goed bruikbaar werken op beide hoogtes.
Globale werkvolgorde:
- Begin met bodemplaat; balkjes (4stuks 28x35mm) op maat zagen en met schroeven (4×40) in volgorde (kop-zijkant-kop enz) vastzetten vanaf de onderkant. Gaten waar de schroeven doorheen moeten ALTIJD voorboren met 4mm en boren vanuit de richting waar de schroeven er laten IN worden gedraaid.
- Meet nu pas de lengte van de zijwanden en zaag ze op lengtemaat. Eh, 2 stuks zijn 2x de houtdikte (HD) korter, weet u wel. De lange zijwanden monteren met 3 schroeven 4 x 60 de korte met 2 schroeven 4 x 60. Zorg dat de onderkant van die zijwanden ongeveer 1 cm over de rand van de bodemplaat uitsteken en zorg ook dat de bovenkanten precies gelijk komen: dat heeft voorrang. Draai de schroeven nog niet muurvast.
- Boor in de langste zijwanden +/- 5 cm v.a. de bovenrand een gaatje van 4 mm, níet in de kopse kant komen!
- Richt de zijwanden netjes op elkaar uit en draai een schroef (4×40) langzaam draaiend (minder risico dat hout splijt) in de kopse kant. De zijwanden zijn nu in ieder geval netjes parallel aan elkaar gemonteerd, nu kunt u de schroeven op de zij-balken definitief aandraaien.
- De wielen monteren, zie de tekst eerder in het artikel.
- Vervolgens komen er twee steunbalkjes aan de bovenkant om straks de deksel vast te kunnen maken. Gewoon strak tussen de zijwanden pas maken, vastzetten met 2 stuks 4 x 40 schroeven per balkje.
- Op de kopse kant draait u een schroef van 4x 60 er in en daarmee zijn de wanden goed en strak met elkaar verbonden. Het ‘zitvlak’ wordt hierop gemonteerd met 2x twee schroeven 4x40mm.
Waarom is die bovenplank groter dan de bak zelf?
Twee redenen: makkelijk beetpakken en…… u kunt er een zachtere zitting op maken met een stuk schuim van 3-4 cm dikte waaromheen u een hoes trekt. Zit nóg lekkerder dan zo’n harde plank. Die hoes zet u vast aan de onderkant van die overstekende rand, daarom dus.
Welke stof is lekker om op te zitten? Leer, skai-leer of stevige stof? Mag u zelf kiezen, maar bedenk daarbij dat u van al dat knutselen best warm wordt en als het weer een niet soepel gaat het zweet je soms over de rug loopt. Maakt u dat zitje dan van skai-leer, dan ….
Moet de zitting er toch een keer van af, dan haalt u de schroeven direct onder die deksel uit de zijkanten; om hem op dezelfde manier terug te zetten heb ik de binnenkant van die deksel en de bovenkant van de bak gemarkeerd met een enkele en een dubbele streep, kan ‘t nooit meer fout gaan.
Veel plezier met knutselen en rollen, John.
Onderstaand de volledige bouwtekening.
